Ukiyo-E
Steeds meer opties verschijnen op internet. Iedereen probeert de ander voorbij te streven, als het gaat om tekst naar beeld generatie. Maar zo eenvoudig is deze nieuwe technologie niet, waardoor je met steeds meer kaf tussen het koren te maken krijgt.
Voor een doorsnee kwaliteit weet A.I. wel wat in elkaar te knutselen. De meeste aanbieders weten wel raad met een opdracht. Maar zoals in elke sport, ontstaat er een kopgroepje, een peloton, en een bezemwagen voor de achterblijvers.
Ik schreef ✒️ een opdracht, een zg. “prompt” en legde die voor aan een zes-tal kandidaten. Sommigen betaald, anderen gratis. Soms zijn de onderlinge resultaten onverwacht beter of slechter. Ik heb een reeks vergelijkingen gedaan, Klik hier en per onderwerp is de ene beter dan de andere, en andersom.
Ik zette Canva, Dall-E, Deep AI, Microsoft Designer, Midjourney en Tensor Art aan het werk met deze opdrachtomschrijving:
“recht doorzicht van een oude Japanse stadsstraat, 2D-game-artstijl, Hokusai, Ukiyo-e stijl,
gedetailleerde illustratie, kleurrijk houtsnijwerk, donkergrijze en amberkleuren, het toont een straat met enkele geisha’s, aan het einde van de straat is een oude haven. alles in hoge resolutie”
Geen van allen viel zwaar tegen, maar toch zijn er voor het getrainde oog van een illustrator -zoals ik- een aantal duidelijke plus- en minpunten.
⭐⭐⭐⭐Canva: Het lijkt goed op de houtsnede techniek, en in de verte is inderdaad een haven zichtbaar. De zon staat rechts, wat goed is (ik kom hier later nog op terug)
⭐⭐Dall-E (via ChatGPT): Scoort minder, want de printtechniek is geen houtsnede, en er staat een tempel aan het eind van de straat, geen oude haven.
⭐Deep AI: Teveel realisme, het lijkt meer een foto dan de gevraagde stijl. De stijl die in Japans 🇯🇵 de “Ukiyo-E” stijl heet, en bekend is van ondermeer Hokusai.
⭐⭐⭐Microsoft Designer: De Ukiyo-e techniek komt in de buurt, en de mist in de verte verbergt het haventje. Handig, want dat stond wel in de opdracht.
⭐⭐⭐⭐Midjourney: Goed van techniek, en slim een hoger standpunt gekozen om de haven te tonen. Klein minpuntje: ik mis de Geisha’s. de details zijn wel mooi.
⭐Tensor Art: jammer dat deze betaalversie laag scoort. Het lijkt teveel een foto. Zeker de heuvels in de achtergrond zijn niet illustratief, wat overigens voor de hele afbeelding geld.
O ja, nog even terugkomend op de belichting: In Japanse kunst staat de lichtbron, hier dus de zon, aan de rechterkant. In de westerse wereld is dat omgekeerd. De reden: De leesrichting in Japan is van rechts naar links. De schaduwen volgen dan ook die richting. Wij doen dat andersom, omdat we van links naar rechts lezen.
5 van de 6 afbeeldingen hebben de schaduw dus aan de juiste kant geplaatst, gezien door de ogen van een Japans ⛩ publiek.
De houtsnede techniek
Ukiyo-e, letterlijk “beelden van de voorbijgaande wereld,” was een Japanse houtsnedetechniek die bloeide tussen de 17e en 19e eeuw. Deze kunstvorm combineerde beeld en ambacht om kleurrijke prenten te maken van thema’s zoals landschap, theater, geisha’s en het dagelijks leven.
Het proces begon met een kunstenaar die een ontwerp maakte op papier, dat vervolgens werd overgebracht op een houten blok. Een meester-snijder sneed het ontwerp zorgvuldig uit, waarbij de lijnen en details in reliëf achterbleven.
Elke kleur vereiste een afzonderlijk houten blok, wat een nauwkeurige uitlijning (registratie) vroeg tijdens het drukken. Een drukker bracht plantaardige inkten aan op de blokken en drukte ze met de hand op papier. Door de samenwerking tussen kunstenaar, snijder en drukker ontstonden meesterwerken zoals die van Hokusai en Hiroshige. De techniek combineerde eenvoud met precisie en had een enorme invloed, zelfs op westerse kunstbewegingen zoals het impressionisme. Al met al een invloedrijke Japanse 🏯techniek, dankbaar geadopteerd door kunstenaars in het westen.