Iconisch artwork.
In dit blog ga ik dieper in op artwork voor platenhoezen. Ik ga in op de historie, de voorhande technieken van vroeger, en de nieuwste ontwikkelingen tot en met vandaag de dag.
De evolutie van platenhoezen
Ooit waren platenhoezen veel meer dan alleen de verpakking; het waren kunstwerkjes op zich. In de jaren ’50 tot en met de jaren ’80 groeide het ontwerp van LP hoezen uit tot een belangrijk onderdeel van de totaalbeleving die samenging met de muziek.
Of alléén het artwork: Ik was ooit bij vrienden die idolaat waren van de muziek van Yes. Ik vond dat minder, maar zat wel 45 minuten naar de hoes te staren. Eenmaal in de juiste stemming, -en daar hadden mijn maatjes een goed systeem voor- kwamen de kleuren en vormen in beweging.
Iconisch artwork zijn de psychedelische ontwerpen van Pink Floyd, het minimalistische wit van The Beatles “White Album“, en natuurlijk de lippen en tong van The Rolling Stones, hoewel dat meer een handelsmerk was dan een werkelijk hoesontwerp. (Mick Jagger is onlangs 82 geworden, krasse knar!)
Artiesten als Andy Warhol (Velvet Underground and Nico) en Roger Dean (Yes) leverden werk af dat minstens zo herkenbaar werd als de muziek zelf. Tegenwoordig is er A.I, en is een idee voor een hoes al snel gerealiseerd. Ik ging samen met A.I. een uitdaging aan, ik beschreef een bekend ontwerp van een LP uit mijn eigen collectie, en keek wat Midjourney AI ervan bakte. Hieronder een voorbeeld, kun je raden over welke bekende albums het hier gaat?
(antwoorden staan onderaan dit blog)
Technieken van toen
Technieken in die tijd waren ambachtelijk. Veel iconisch artwork werd vaak met de hand getekend of geschilderd, met gebruik van gouache, plakaatverf, airbrush of fotocollagetechnieken. Drukwerk was een vak apart, waarbij kleuren gescheiden werden in lagen, en ontwerpers rekening moesten houden met het beperkte kleurenspectrum van offsetdruk.
Met de opkomst van de CD rond 1982 kromp het canvas, letterlijk. De impact van het artwork werd kleiner, maar bleef belangrijk. Een nadeel vond ik altijd, dat de teksten kleiner werden afgedrukt, er was gewoonweg niet genoeg plaats voor. Digitaal ontwerp deed haar intrede, en Photoshop werd het nieuwe penseel. Toch bleef het visuele aspect van muziek een belangrijke rol spelen, vooral bij fysieke releases en verzamelobjecten.
Vandaag de dag, in het tijdperk van streamingdiensten als Spotify en Apple Music, is de hoes vaak niet meer dan een klein vierkantje op een scherm. Toch is het belang van visuele identiteit niet verdwenen. Goed ontwerp trekt nog steeds de aandacht, zij het op een thumbnail van 300 bij 300 pixels. Illustratoren en ontwerpers gebruiken nu moderne tools zoals Procreate, Illustrator en AI-generatie om snel concepten te maken die zowel op een LP-hoes als op een mobiel scherm goed werken.
Samengevat: van met de hand geschilderde hoezen tot digitale miniaturen, de evolutie van het platenhoesontwerp weerspiegelt de technologische en culturele veranderingen van de muziekindustrie zelf.
Opnieuw om te raden welke A.I. (en ik, de opdrachtgever aan Midjourney) hiermee wilden her-creëren.
Antwoorden onderaan dit blog. (Van links naar rechts, van boven naar onder)
Nog wat meer iconisch artwork van een aantal bekende musici en hun projecten:
The Beatles – Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band (1967)
Ontwerp: Peter Blake & Jann Haworth
Een kleurrijk collageportret met tientallen beroemdheden. Symbool van de psychedelische “sixties”
Joy Division – Unknown Pleasures (1979)
Ontwerp: Peter Saville
Grafiek van radiogolven werd een visueel cultsymbool.
Miles Davis – Bitches Brew (1970)
Ontwerp: Mati Klarwein
Een explosieve mix van afro-futurisme en psychedelische kunst, passend bij de muzikale revolutie binnen jazz.
David Bowie – Aladdin Sane (1973)
Fotografie: Brian Duffy
De bliksemschicht op zijn gezicht werd een blijvend symbool voor Bowie’s alter ego’s.
Radiohead – OK Computer (1997)
Ontwerp: Stanley Donwood & Thom Yorke
Gelaagd, mysterieus en perfect aansluitend bij de dystopische thematiek.
Sex Pistols – Never Mind the Bollocks, Here is the Sex Pistols (1977)
Ontwerp: Jamie Reid
Fluoriserend geel en roze met uitgeknipte letter, lekker rauw, rebels en punk ten top.
De antwoorden op de “Raad de plaat” contest:
De bovenste reeks:
Rubycon, Tangerine Dream
Breakfast in America, Supertramp
Autobahn, Kraftwerk
Help, The Beatles
In the Court if the Crimson King, King Crimson
Thriller, Michael Jackson
De onderst reeks:
Fragile, Yes
War, U2
Siren, Roxy Music
Even in the Quietest Moments, Supertramp
Parachute, Coldplay
Mirage, Camel
Vond je dit een interessant en leerzaam blog? Klik hier voor een vorige aflevering.
